admin

    સદેવંત-સાવળિંગાનાં કથાનકની બે પરંપરાઓ પ્રચલિત છે. વીરરસપ્રધાન(સાહસકથા) અને શૃંગારરસ પ્રધાન(પ્રણયકથા). રાજસ્થાન અને ગુજરાતમાં આ કથાનક સૌથી વધુ ખ્યાત છે. રાજસ્થાનમાં પ્રણયકથા તો ગુજરાતમાં બંને પરંપરાઓની કૃતિઓ પ્રાપ્ત થાય છે. આપણે ત્યાં મધ્યકાલીન સમયમાં આ કથાનક જુદાં-જુદાં સર્જકોએ આલેખ્યું છે. જોઇએ… (૧) સદયવત્સવીર પ્રબંધ – ભીમ (૨) સદયવત્સચરિત્ર રાસ – રાજકીર્તિ (૩) સદયવત્સ સાવલિંગા …

૧. ગુજરાતીમાં સદેવંત સાવળિંગાનું કથાનક અભ્યાસ : પ્રા. પ્રકાશ આર. પરમાર Read More »

સમી સાંજની ઠંડી પડવી શરૂ થઈ ગઈ હતી. એક ઘરની આગળ પાણીની ચોકડીમાં, નળમાંથી ધીમું-ધીમું પડતું પાણી ડોલમાં ભરાતું હતું. ચોકડીની કિનારે ઉભેલો એક વૃદ્ધ પોતાના પહેરણનાં બટન ખોલવાની કોશિશ કરતો હતો. નજીક પહોચતાં તેનાં ઘરની અંદર મારી નજર ગઈ. ઘરમાં નાના-મોટા ઘણાં માણસો દેખાયા; જાણે ઘર ભર્યું ભર્યું હોય ! હું થોડે સુધી લટાર …

૧. ભર્યું એકાંત : સંજય ગોટી Read More »

“એ કાદર, જા તો, હટ ધોડતો, દરવાજો ખોલ, માલની ગાડી આવી છે” બોલતા બોલતા રફીકભાઈ પોતાની ઓફિસમાંથી બહાર નીકળ્યા. ને લાતીમાં લાકડાની હેરફેર કરતા માણસોને પણ બૂમ મારી, “એલા એ શામુ, રમેશ, જોવો આ ગાડી આવી છે ને ઈ માલ પેલા ઉતારીને ઓલે ખૂણે ખડકો.” આંગળીના ઈશારે ખૂણો બતાવતા બોલ્યા. એટલામાં તો લાકડાંથી હક્ડેઠાઠ ભરેલો …

૨. મુકદ્દરનો ભાગીદાર : વર્ષા જાની Read More »

હાઈ હિરલ, મેસેજ ટાઈપ કરું છું પણ ડોન્ટ નો તને સેન્ડ કરું કે નહીં ! આજનો દિવસ, યેસ આજનો દિવસ મહત્ત્વનો છે એવું કહી શકું કે કેમ એ પણ નથી ખબર. કદાચ કોર્ટ કચેરીના બધા જ ધક્કા આજના દિવસથી પૂરાં થઈ જશે. દરેક મહિનાના ર્સ્ટ વીકને કોર્ટની તારીખો ગણીને સમયનું હું જે મેનેજમેન્ટ કરતો એ …

૧. તને કહું..! : રામ મોરી Read More »

कुछ शब्द शादी होते ही बट गए। कुछ शब्द घूंघट में ही छूपे रह गए। कुछ शब्द सबको समझने मे ही खर्च हो गए। कुछ शब्द रसोई तक ही सीमित रह गए। कुछ शब्द घर की चार दीवारों में ही बंद रह गए। कुछ शब्द मर्यादाओं का ही पालन करते रह गए। कुछ शब्द उनके …

૬. कुछ शब्द : कविता पांडेय Read More »

જાવું પડે બધાયે ફેરા ફરી ફરીને, નાહક મથી રહ્યાં છો ફૂલો ધરી ધરીને. કાગળ ઉપર કલમથી મુઠ્ઠીક શબ્દ વેર્યાં, અર્થો લણ્યા પછી મેં ગાડાં ભરી ભરીને. રાખ્યા’તા સર્વ રસ્તા ખુલ્લા મેં જિંદગીનાં, માયા બધી જતી રહી ઘરમાં ફરી ફરીને. શંકા નથી મને પણ પાપી ગણો છો એમાં, પુણ્યો કરેલ છે મેં જલસા કરી કરીને. મારોય …

૫. જાવું પડે બધાયે ફેરા : રાણા બાવળિયા Read More »

અઘરું છે બધું જાણવું. એથીય અઘરું છે જાણતાં હોવા છતાં ફરી ભૂલી જવું અને જાણવું ફરી સંતાનની નજરે. આંગળી પકડીને ચાલતાં શીખવ્યું હોય, ખભા પર બેસાડી દુનિયા દેખાડી હોય, પોતાને જરૂરની વસ્તુ છોડી દીધી હોય, અને સંતાનના શોખ પૂરા કર્યા હોય, છતાં ‘તમને કાંઈ ખબર ન પડે’ ‘હવે તમારો જમાનો ગયો’ ‘તમારે તો કાંઈક ને …

૪. પિતૃવંદના : વિરેન પંડ્યા ‘વિરલ’ Read More »

તમે ઝાકળની ચાવીથી ખોલિયા રે મારા વહેલી સવાર જેવા ઓરતા વહેલી સવાર, તારી આંખોથી ટપકેલી પહેલ-વહેલી વાત જેવી મીઠી વહેલી સવાર, મારા જોયાં-નજોયેલાં સપનાંઓ ટાંકવાની ખીંટી તમે પાંપણની ચાવીથી ખોલિયાં રે મારા વહેલી સવાર જેવા ઓરતા ઝાકળનું ગામ સાવ અટકળનું ગામ એમાં સાચકલા જીવ હું ને તું સૂરજના રસ્તા પર ઝાકળનો રથ લઇને નીકળેલા જીવ …

૩. ઝાકળની ચાવી : સ્નેહી પરમાર Read More »

તારી પરવાનગી માંગુ જો તને ફાવે તો મન કહે છે તને ચાહુ જો તને ફાવે તો હું તો ઝાકળના મોતીને ય કદી અડકું છું એમ બસ હું તને અડકું જો તને ફાવે તો ક્યાંક એકાંતમાં અથવા તો કશે મહેફિલમાં તારી બાજુમાં હું બેસુ જો તને ફાવે તો રૂબરૂ મળવાની ઇચ્છા જો કદી જાગે તો મારું …

૨. તારી પરવાનગી માંંગુ : ખલીલ ધનતેજવી Read More »

સંપાદકીય           બી.એ., એમ.એ ભણતાં તે દરમ્યાન ‘દાંડિયો’, ‘સંસ્કૃતિ’, ‘નવજીવન’, ‘પ્રસ્થાન’, ‘વીસમી સદી’ જેવાં સામયિકોએ આકર્ષણ જન્માવેલ. ભાવનગર યુનિવર્સિટીના ભાષાભવનમાં ભણતાં ભણતાં `પ્રતિબિંબ’ સામયિકની પ્રક્રિયામાંથી પસાર થયાં. ભવનની બીજી એક પ્રવૃત્તિ સમસામયિકને કારણે અવનવા વિષયો અને કૃતિઓથી ભરપૂર એવાં ‘કવિતા’, ‘પરબ’, ‘શબ્દસૃષ્ટિ’, ‘એતદ’, ‘સમીપે’ જેવાં સાંપ્રત સામયિકોનો વિશેષ પરિચય મળ્યો. આ ઘટનાને આજે ખાસ્સો સમય …

Read More »